Keutenberg

Ecotuin


December


December: Wintermaand.

Eetbare sierweide
De Eetbare sierweide zal nooit helemaal winters uit zien omdat er een aantal struiken en bomen staan die hun blad de hele winter door houden. Tenminste, als we geen Siberische winter krijgen. Links achter door staat een oude eik die nog wel blad heeft, maar de bladeren zijn wel al behoorlijk vergeeld. Achter in het midden staat de Japanse mispel die ook mooi groen blijft. Helemaal links staat de altijd groene Laurier. Verder naar links staat nog een Aardbeiboom die ook groen blijft en de Berberishaag van de buren waar ook zijn blaadjes en zwarte vruchtjes aan blijven hangen, tot vreugde van vele vogels.
Overigens, sommige foto's staan ook op eerdere blogs en het is leuk te zien hoe planten met de seizoenen mee veranderen en anderen niet.

Honingbes                  Meloenpeer               Laurier   
De Honingbes heeft geen blaadjes meer maar nu wel bloesem die schijnbaar geen last hebben van vorst. Leuk, een beetje voorlopende lente. De vruchtjes in het voorjaar smaken erg lekker,,, vinden de vogels.
De Pepino of Meloenpeer (hij smaakt ook zo) is voor de vorst naar binnen gehaald en staat nu in onze veranda. Daar kunnen de vruchten langzaam afrijpen zodat we de hele winter zo nu en dan een lekkere vrucht kunnen verorberen.
De altijd groene Laurier heeft al bloemknoppen. Eens kijken of ze in het voorjaar nog tot bloei komen. Maar het gaat niet om de bloemknoppen, het zijn de blaadjes die gebruikt worden voor hun aparte smaak. Vooral gebruikt bij zuurkool, in soepen en bij vegetarische sojaballetjes in de saus zijn een paar blaadjes ook smaak verrijkend. 

                                             Boomtomaat
Dit jaar laten we een aantal Boomtomaten in de tuin staan. Andere staan in de Veranda. Het is bekend dat een vorst van meer dan een paar graden dodelijk is. Toch proberen we een experimentje uit. We laten de planten buiten staan. 
Natuurlijk hebben we ook Boomtomaten geoogst en die liggen na te rijpen in de veranda. Als ze rijp zijn kun je van de zaden eenvoudig nieuwe boomtomatenbomen maken door de zaden te zaaien. 
De blaadjes hangen er inmiddels zielig bij na 5 graden vorst. We hebben ook een paar vruchten laten hangen en gaan kijken of ze toch nog buiten willen rijpen. Benieuwd of ze geleerd hebben een winter te overleven want het zijn (sub)tropische planten. 

                                        Braziliaanse guave
De groenblijvende Braziliaanse guave heeft voor de eerste keer, na vijf jaren, lekkere zoete vruchten geleverd. Je snijdt de vruchten doormidden en haalt met een theelepeltje het zacht-zoete aromatische vruchtvlees er uit.
Hiermee is deze struik, ook vanwege zijn sierwaarde, een aanrader in iedere tuin.
De gevallen guaves hebben we voor de vorst binnen gehaald.
Op deze manier kunnen we nog langer van deze vruchten genieten.

Japanse wolmispel            Aarbeiboom              Leonotus
De Japanse wolmispel heeft weer bloesem in de herfst en winter. De vraag is of deze plant ooit in ons klimaat zijn mooie zoete oranje vruchten zal produceren.
Onze Aardbeiboom heeft nog juist in november één hele vrucht geleverd. We hebben het vruchtje doormidden gesneden en eerlijk gedeeld. Er zit nu beginnende bloesem in en we hopen dat deze bloesem pas over enkele maanden open gaat.
De Leonotus staat nog mooi in bloei en heeft de vorst overleefd. Dus toch nog bloemetjes in de tuin.  

Peper in kas               Winterpostelein                 Koolmees
Sommigen hebben peper in de kont, wij in de kas. Ook in december kunnen we nog pepers oogsten.
De Winterpostelein in de kas is flink gegroeid en één van de planten voor een heerlijk gemengde sla.
En toen hoorden we een tik tegen het raam van de keukendeur. Daar lag het beestje, helemaal versuft. We hebben het opgepakt, mond op mond beademing was gelukkig niet nodig. Na een poosje kwam de koolmees weer bij zijn positieven en vloog weg.

Meloensalie         Amandelen                        Sneeuwklokjes
Salie heeft verschillende soorten, hier de meloensalie met prachtig rode bloemetjes, ook in december. Prima voor het maken van thee waarvoor je blad en bloempjes kunt gebruiken.
Dit jaar hebben we weinig amandelen. Gelukkig hebben we nog Amandelen van het vorig jaar. Ook ideaal om te suikeren (zie bij walnoten hierna).
Sommige voorjaarsbloeiers steken al hun kopjes boven de grond, zoals hier de sneeuwklokjes. We staan er niet van te kijken als er al einde december een paar klokjes bloeien.

Moestuin 
De moestuin lijkt vanaf de late herfst stil en onveranderlijk. Vorige maand zijn wel al de knoflook geplant. Toch is er nog wel heel wat te zien zoals hieronder blijkt.

                                              Pronkboon
De vorst heeft de Pronkbonen aan de bogen volledig bevroren en kunnen nu weggepakt worden. Een paar bonen kun je nog oogsten en direct eten.
Ook hebben we bonen voor de vorst geplukt en laten deze binnen nog even drogen. 
Daarna worden ze uit de schil gehaald en verder gedroogd. 

                                              Paprika
In de kas hebben we ook nog een paar paprikaplanten die er ook nog redelijk opstaan. Ze zullen nog een enkele paprika leveren. Misschien niet meer rood, maar ook de groene smaken lekker.
De paprika in de open lucht hebben het tot de eerste stevige nachtvorst van 30 november goed gedaan. Opvallend is hoe ze bij gematigde temperaturen met een beetje licht toch nog mooi bijkleuren binnen. Toch mooi, in december, net als tomaten, eigen paprika’s kunnen eten....
Inmaken is ook een leuke bezigheid. Recepten voor het zelf maken van inmaakazijn staan er veel op internet. Het voordeel is dat door de inmaakazijn de houdbaarheid eigenlijk altijd gegarandeerd is. Je ziet hier in reepjes gesneden paprika’s van verschillende kleuren met een uitje er bij. Paprika’s en vergelijkbare groentes laten zich niet inkuilen. 
 

                      Peper                                   Zoete paprika
Spaanse pepers, ze komen oorspronkelijk uit Zuid-Amerika, kun je ook heel goed drogen. Een voorbeeld: Je rijgt ze aan een draad en hangt ze boven je CV ketel want daar is de droogtemperatuur en droogheid prima. Zelf Sambal maken is meer voor gevorderden, tenminste als je langdurig houdbare sambal wilt maken. Je kunt natuurlijk wel niet-lang-houdbare Sambal maken: geruime tijd zachtjes bakken in zonnebloemolie met wat zout (en eventueel een knoflook) zodat veel vocht verdwijnt en dan heet in een potje.
Zoete paprika’s zijn nu ook geoogst en na gerijpt. Dan een tijdje, de pitten er uit gehaald, bewaren in zoetzuur inmaakazijn. Na een paar maanden zijn ze zacht en dan kun je ze vullen met een zachte kaas. 

Kiwi                            Wortelen                      Inkuilbak wortelen
De bladeren van de Kiwi hebben de vorst niet overleefd en vallen nu massaal af. Mooi om te gebruiken voor het bedekken van open liggende grond (mulchen). 
De herfstwortelen moeten nu eruit omdat ze niet echt winterhard zijn. De winterwortelen kunnen blijven staan en je haalt uit te grond wat je nodig hebt. Bij harde permanente vorst is het goed om ze af te dekken. 
De wasmachinetrommel van een bovenlader is ideaal als een kleinere inkuilbak. Van boven afdekken met plastic en als het stevig gaat vriezen nog verder afdekken met hooi of stro. Hier zitten dus o.a. de herfstwortelen in.  

Wasabino                     Raap                          Veldsla    
De Wasabino is fijn gesneden een heerlijke soort voor salades. Later in het jaar en nu de vorst erover heen is gegaan worden de bladeren hard en zijn ze nog wel geschikt om te wokken.
De rapen zijn behoorlijk winterhard en je kunt ze fijn in de tuin laten staan en oogsten wat je op dat moment nodig hebt. Ze zijn zoet van smaak en lekker te eten als blokjes of door een passe-vite vermalen in een lekker sausje.
Veldsla is winterhard en de hele winter door ideaal om te plukken voor een wintersalade met Winterpostelein en de raapjes. 

                                 Tomaten in de koude kas
In de kas hebben de tomatenplanten de vorst overleefd, mede dankzij een straalkachel die we in de nok hebben opgehangen. Dit doen we als we maar een paar nachtvorsten hebben. Als de vorst blijvend is dan wordt het te kostbaar en klimaatonvriendelijk. Als we een paar keer de straalkachel inzetten dan houden we nog per jaar een behoorlijk aantal kilowatt over. Zelfs als we onze keuken of woonkamer bij verwarmen om aardgas te sparen.
Deze gele tomaten zij vrijwel rijp en het is heerlijk om eigen tomaten nog in december te kunnen eten. Ook deze rode tomaten worden nog wel helemaal rijp.
Evenals deze kleine tomaatjes die we een keer hebben gekregen en de naam niet van weten.

Kruidenveld
Het kruidenveld is nu in ‘ winterse sferen’ . We hebben op de laatste novemberdag een stevige nachtvorst over de tuinen gehad en dat is duidelijk zichtbaar. De bladeren zijn nu vrijwel allemaal afgevallen. Ook de kruiden op de bodem, zoals looksoorten, hebben nog wel blad, maar dit is bevroren en zal ook langzaam gaan verdwijnen. 
 

Klokkenpeper            Monnikspeper                   Pyrethrum 
De Klokkenpepertjes zien er uit alsof ze de nachtvorst van -5 hebben overleefd. Toch zullen ze wel schade hebben opgelopen en gaan rotten, dus nu eten.
De Monnikspepertjes zijn eetbaar als pepertjes, maar ze zijn nog niet helemaal rijp. We laten ze nog een poosje binnen liggen dan rijpen ze vanzelf. Zo hebben we twee soorten pepertjes, naast Monnikspeper ook Szechuanpeper.
De Pyrethrum bloeit nog steeds. Van deze bloemen kun je een natuurlijk insecticide maken. Maar pas op. Dit insecticide is niet selectief dus dood ook nuttige insecten. Het voordeel is wel dat de werking korter van duur is. 

Hemelsleutel                  Pad van Amandel- en Walnotenschalen
De Hemelsleutel heeft tamelijk vorst-vaste bloemen, de bladeren zijn wel bevroren. Mooi voor in de tuin te hebben naast het vijvertje. Links beneden zie je kruiptijm. Deze vormt een waar tapijt en je kunt er op lopen.
De schillen van de Walnoot kun je goed gebruiken als looppad. Zeker op plekken waar het omlaag loopt en glad wordt. Zie er ook nog grappig uit.
Walnoten hebben veel voedingswaarde. Enkele noten per dag zou goed zijn voor de hersenwerking... De gemakkelijkste manier van open maken is de noot met een hamer op zijn kop slaan. Dus rechtop zetten en dan aanvoelen hoe hard je het beste kunt slaan. Op deze manier kun de noten het beste in zijn geheel uit de schil halen. Je kunt de noten ‘ puur’ eten maar ook suikernoten van maken. Ik gebruik minder suiker dan aanbevolen wordt op internet: De helft van het notengewicht. In een ruime koekenpan de suiker langzaam smelten en blijven roeren met houten lepel of iets dat de hoge temperatuur aan kan. (Omdat dit 165 graden wordt is dit geen kinderwerk) De noten eventjes verhitten tot 110 graden. Dan de hete noten in de gesmolten suiker doen en stevig roeren terwijl het vuur onder de koekenpan heel zachtjes staat. Na een halve minuut het vuur uitzetten en blijven roeren totdat je merkt dat de gesmolten suiker hard wordt. Daarna op een siliconenmatje of metalen schaal de gesuikerde noten uitspreiden en laten afkoelen. Zie ook YouTube: Amandelen, walnoten, hazelnoten.
 

Voedselbos
De bomen hebben hun bladeren verloren maar in het voedselbos staan nog groene planten. Hierdoor krijg je niet echt het gevoel dat de winter begonnen is. Zeker als het zonnetje schijnt. 

Snijbiet                       Pimpernel                   Fuchsia 'Riccortonii         
De Snijbiet heeft een beetje vorstschade maar vanuit het hart groeit deze plant straks gewoon verder. Met een beetje bescherming kun je ze de vorst laten overleven.
De Pimpernel is een plant die de bodem mooi bedekt en groen blijft. Maar ook deze blaadjes zijn lekker in een gemengde salade.
Deze Fuchsia is redelijk winterhard. Zelfs nu nog zitten er mooie bloemen aan, ondanks de vorst.

Fazantenbes                    Olijfwilg                          Salie
De Fazantenbes blijft tot in de winter groen, maar de bloemen blijven de hele winter mooi, net als bij de Hemelsleutel.
De Olijfwilg is ook een van die planten die de kluts kwijt is: De plant bloeit. De plant blijft ook het hele jaar groen. We zijn benieuwd of deze bloei toch nog in het voorjaar uitgroeit tot vruchten.
Eerder zagen we de Meloensalie, hier staat de Ananassalie. Wij zien geen verschil tussen deze twee planten maar als je een blaadje tussen je vingers fijn wrijft dan ruik je wel het verschil. 

Jeneverbes                 Vijver                                      Kardoen
De Jeneverbes heeft nu bessen die nog niet rijp zijn. We vermoeden dat dit rond
de komende zomer het geval zal zijn.
De nieuwe vijver ligt er nu een jaar. Er zit geen leven meer in, hoewel, op de bodem zullen wel wat Salamanders in de modder zitten. De meeste Salamanders zitten overigens in de directe omgeving onder de grond, bv. in muizengaten.
We sluiten deze blog af met de Kardoen. Een op Artisjok lijkende plant. Je kunt de stengels nu niet meer eten, maar komende lente loopt de plant weer mooi uit.

Dit was de laatste blog van dit jaar. We hopen dat je het leuk en leerzaam gevonden hebt. Mocht je willen reageren, dat kan, het mailadres is op deze website makkelijk te vinden.


Terug naar 'Ecotuin elke maand'.